Miếu Ông Miếu Bà

MiẾU Ông Miếu Bà.

Đã đi qua nhiều làng cổ, phố cổ nổi tiếng của Việt Nam nhưng khi đặt chân đến  làng Tống mọi người  mới nhận ra rằng có những ngôi miếu tự bản thân đã toát lên một vẻ đẹp cổ kính đầy mê hoặc mà không cần phải gắn thêm bất cứ một cái mác "Miếu cổ" vô nghĩa nào. Bởi vẻ đẹp cổ kính, thâm trầm, trang nghiêm, bí ẩn mà người ta bắt gặp ở nơi này không chỉ ẩn chứa trong khung cảnh in dấu thời gian mà còn được bộc lộ một cách tự nhiên trong chính trong không gian tĩnh mịnh yên bình giữa cánh đồng . Nơi yên tĩnh để quỷ thần có thể an vị, không bị mọi sự ồn ào của đời sống dân chúng làm nhộn.

Không khác những ngôi miếu khác, Ngôi miếu Ông , Miếu Bà bài trí đơn giản nhưng quan sát kỹ lại thấy vô cùng tinh tế. Từng vật dụng dù nhỏ hay lớn dường như đều được xếp đặt theo quy luật phong thủy của người xưa, tự nhiên nhưng lại đầy thâm thúy. Phải chăng người cực khéo thì dường như vụng, người nói giỏi thì dường như ấp úng, những thứ tưởng như đơn giản, tầm thường nhưng lại chứa đựng những giá trị sâu xa mà chỉ những người tinh tường mới có thể nghiệm ra được.

Miếu Tống Xuyên cũng kiến trúc kiểu chữ Đinh (T), 3 gian ngoài và 1 gian hậu cung. Miếu kiến trúc kiểu: Hổi văn ba đấu, bờ nóc soi chỉ đắp đấu, hai hồi hiên trước xây cột, trụ đấu hoa sen, lòng viết câu đối. Nội thất bên trong cũng kiến trúc tương tự như đình, nhung quy mô nhỏ hơn, điêu khắc nhà Nguyễn nhưng cũng đơn giản hơn. Miếu toạ lạc trên khu đất rộng thoáng của làng, khi có điều kiện mở mang tôn tạo thành khu di tích to đẹp. Miếu được toạ lạc ở nơi xa làng, yên tĩnh, thiêng liêng và chỉ là nơi yên nghỉ của các vị thánh thần.

Cả hai miếu đều được xây dựng từ thời Hậu Lê trở về trước và được trùng tu nhiều lẩn dưới triều Nguyễn. Hiện nay, ở phần móng chủ yếu được xây bằng loại gạch vồ cỡ 30 cm x15 cm x7 cm, trên các bức tường có một số mảng xây bằng gạch mỏng, dẹt, to bản cỡ 30 cm x30 cm x5 cm. Đây là những vật liệu phổ biến của thời Hậu Lê. Các đẩu đao, mái cong, cửa võng đã có pha trộn nhiều nét kiến trúc thời Nguyễn và gần đây. 

Tai Miếu Ồng :

Trong miếu cũng có tượng thần, bài vị thần linh, đặt trên ngai, ngai đặt trên bệ với thần sắc hoặc bản sao…

Ở gian bái đường gồm có:

Một bức đại tự có 4 chữ Hán "Chung Hòa Thả Bình”

Một bức cuốn thư để mộc (Nguyên gốc không sơn son thếp vàng, năm 2012 đã được anh Lưu Văn Hùng sơn son thiếp vang) đề 4 chữ

           "Dân khánh quốc hoa" được tạo năm Bính Tuất.

Một bức cửa võng mộc chạm trổ tỉ mỉ, trang trí hoa lá và gài tứ linh.

Môt số thanh kiêu của bô kiêu cổ có khắc chữ Hán :

                             “ Phụng Thiên Linh Chấn”

     Một hoành phi : Văn võ toàn tài       Dịch Nghĩa: Văn Võ Song Toàn.

                               Hộ quốc tý dân       Dịch Nghĩa : Giúp Nước Trợ Dân

                                                (Năm Duy Tân  ất mão 1915)

Sắc Phong: Phiên Âm : Sắc Thái Bình tỉnh. Hưng Nhân huyện, Tống Xuyên xã Tống Thôn tùng tiền phụng sự nguyên tặng anh linh tinh sảng, hiển hách thuần chính, dực bảo trung hưng, uy linh tôn thần: Hộ quốc tý dân, nẫm trứ linh ứng, tiết mông ban cấp sắc phong chuẩn hứa phụng sự. từ kim chính trị, trẫm tứ tuần đại khánh tiết, kinh bản bảo chiếu đàm ân, lễ long đăng trật. trứ gia tặng Linh Toại trung đẳng thần. đặc chuẩn phụng sự dụng chí quốc khánh nhi than tụ điển.

Dịch Nghĩa : Sắc Thôn Tống, xã Tống Xuyên, Huyện Hưng Nhân, Thỉnh Thái Bình được phụng thờ (Thần)theo như đời trước đã phong tặng  Tôn thần uy Linh sáng suốt, hiển hách thuần chính, Bảo trợ vận nước Hưng thịnh, Giúp nước trợ dân, Linh Thiêng hiển Ứng, may được đội ơn ban sắc Chuẩn cho phụng thờ.Nay đúng vào dịp lễ đạ khánh tiết trẫm lên thọ 40 tuổi tùng ban lời đẹp nghĩa hay, lễ nghi long trọng, đẳng trật nêu cao. Vậy nên gia tặng: Ling Toại Trung Đẳng Thần chuẩn cho dân thôn Tống phụng thờ Ghi vào lễ nghi quốc khách và sách thờ quốc Gia. Kính cẩn thay

Ngày 25 tháng 7 năm Duy Tân thứ 9 (1924)

Miếu Bà ; Nằm phía bên phải phía trước miếu ông hướng nhìn ra hồ lớn, khong gian nhỏ hơn so với miếu ông. Các di vật còn lại trong miếu gồm có Hoành Phi

Phiên Âm : TỐI LINH TỪ   Dịch Nghĩa ; ĐỀN TỐI THIÊNG.

Phía trước gian trong có hai câu đối

Phiên âm : Chiêm khấu tảo bình bằng nhất mộng

                  Tống khu hưởng tự niên thu.

Dịch Nghĩa Chiêm Giăc Sớm Trừ Giấc Mộng

                    Tống Dân Thờ Phụng Mãi Muôn Thu

Kế tiếp ngoài công của miếu mà có 4 câu đối

Phiên âm:  Hiển Hách Từ Đời Tấn

                   Anh Linh Thiên Cổ Tại

                   Miếu Mạo Thọ Sơn Hà

                   Linh Thánh Cùng Nhật Nguyệt

Dịch Nghĩa :Sắc Phong: 

Phiên Âm : Thái Bình Tỉnh, Hưng Nhân Huyện, Tống Xuyên Xã,Tống thôn tùng tiền phụng sự nguyên tặng: Tĩnh Trai dực bảo Trung hưng Tiên Thiên Bảo Hoa Công Chúa Trung Đẳng Thần: Hộ quốc tý dân. Nẫm trứ linh ứng. Tiêt mông ban cấp sắc phong chuẩn hứa phụng sự.Tư kim chính trị trẫm tứ tuần đại khánh tiết, kim ban bảo chiếu đàm ân. Lễ đong đăng trật.trứ gia tặng : Trang Huy Thượng đẳng Thần đặc chuẩn phụng sự dụng chí quốc khánh nhi than tự điện. khâm Tai !

Dịch Nghĩa: Thôn tống,  xã tống xuyên, huyên Hưng Nhân, tỉnh Thái Bình được phụng thờ Thần theo như thời trước đã phong tặng : Yên Tĩnh sạch trong, che chở vận hưng thịnh quốc gia là Tiên Thiên Bảo Hoa Công chúa Trung Đẳng Thần: giúp nước trợ dân, luôn hiển ứng linh thiêng. Nay được vua ban cho sắc phong ban cho thôn Tống phụng thờ.

Nay đúng dịp đại khánh tiết , trẫm lên thọ 40. Từng ban lời đẹp nghĩa hay, lễ nghi long trọng, đẳng trật nêu cao. Vậy nên gia tặng: Trang Huy Thượng Đẳng thần. đặc trao  thôn tống phụng thờ. Ghi vào nghi lễ quốc khánh mà chép vào sách thờ quốc Gia.

Văn bản : Miếu Bà và Miếu Ông đều giữ được đạo sắc phong năm Khải Định thứ 9 (1924).

Trong các ngày giỗ thần như ngày sinh, ngày hoá (nhân thần), ngày hiện hoá (thiên thần) làng mở tế lễ, mở hội, nghinh rước thần từ miếu về đình. 

Sự Linh Thiêng Miếu Bà, Đình làng Tống.

ông Diệp Thủ từ mới từ năm 2015

 Miếu Bà còn nổi tiếng là linh thiêng, được người dân nơi đây thờ cúng rất chu đáo. Cụ Lễ là người gắn bó với ngôi Miếu từ nhỏ nên cụ cho biết có rất nhiều câu chuyện ly kỳ xảy ra với những người trót “đụng chạm” vào vùng đất của ngôi miếu, những câu chuyện khó tin nhưng mà có thật tại ngôi miếu cổ này.  Ở ngôi Miếu này có một điều đặc biệt là không bao giờ mất đi một thanh củi hay một thứ gì. Măc dù miếu ở cách xa làng, không tường rào bao quang. Từ củi đóm đến tiền giọt dầu công đức, ngay cả đến những đồ thờ cúng có giá trị dù không có ai trông nom thì cũng không sợ mất trộm bao giờ. Vì cứ có ai trót lấy những gì thuộc về miếu  đều phải trả lại y nguyên chỗ cũ. 

Vào khoảng năm 1900 có một trẻ chăn trâu người bên làng Liên Hiệp qua miếu bà nói “ có lấy tớ không” một ngày sau đó đứa bé đó mắt thất thần đi lang thang mồn lẩm bẩm “có lấy tớ không” “có lấy tớ không”.. Gia đình rất lo lắng và biết đứa trẻ đó đẫ mạo phạm thánh thần. ngày đó Ông Vũ Hữu Thàng làm chủ đền đã làm lễ kêu thay cho gia chủ đứa bé. Nhưng khi dâng hương kêu cầu người ông tự nhiên lạnh toát từ cổ đến sống lưng không nói được câu nào. Vài ngày sau đó thì đưa bé đó chết.

( Theo lời kể của bà Huân lúc đó là con dâu ông Thàng )

Trước kia trong Miếu có những viên gạch cổ vuông vức và những phiến đá khá nhẵn nhụi, nhiều người thấy vậy bèn đem về để dùng. Nhưng cứ ai lấy về cũng đều gặp phải những chuyện lạ, người đau tay, người thì lăn ra ốm, thuốc thang thế nào cũng không khỏi. Rồi khi ngủ hễ cứ nhắm mắt là thấy người đến nói: “của nhà miếu sao các con lại đem về dùng,”. Cả mấy người lấy gạch đá về đều gặp chung một giấc mộng như vậy, ai cũng sợ hãi bê vội gạch đá lên trả lại miếu thì lập tức hết đau ốm, khi nằm ngủ cũng không còn gặp giấc mộng như vậy nữa.

Năm 1964 thực hiện kêng mương hoá của UBNN Xã có ông Họ Vũ đã ra dựng tạm nhà ở ngôi miếu, ông sống ở đây không được bao lâu thi phải dọn về trạm bơm nước như hiện nay vì đêm nào cũng thấy tiếng chân chay rầm ràm, lợn gà nuôi cứ lăn chết.

Ông Lễ người trông coi Miếu kể chuyện về cây đàn 

Đặc Biệt gần đây có ông Tên ….. bên làng Chiềng vào miếu thấy cây đàn đẹp. Ông nghĩ nhà mình đang cần có một cây đàn để chơi những lúc rảnh, liền đem về để dùng. Nhưng kể từ ngày mang đá về cứ đau ốm liên miên, khám thế nào cũng không ra bệnh. “Có bệnh thì vái tứ phương”, Ông đi xem bói thì thầy bói bảo Ông lấy của Mẫu nên mới bị như vậy, chỉ cần đem trả lại thì không sao hết. Nhớ ra cây đàn mà mình mang về nhà Ông vội đem trả lại, sự ốm đau cũng hết.
Rồi có mấy người dân có lần rủ nhau lên Miếu chặt cây lấy củi về đun, làm cán cuốc. Nhưng củi chưa kịp khô, cây chưa kịp làm cán cuốc thì ai cũng bỗng dưng bị đau bụng, mê sảng giống y hệt như nhau. Những cụ già biết chuyện bèn khuyên nên trả lại Miếu củi đóm thì cả mấy người lập tức khỏi ốm đau, trở lại bình thường. Cụ Lễ nói rằng: “Mấy người trót phạm vào đất linh thiêng của Miếu đều là người dân xung quanh đây cả, một số người vẫn còn sống nên hỏi ai cũng biết những chuyện đó”.
Đình Làng Tống những năm 1956 có ông người thôn óc là người chèo lên đình phá phần 5 gian bái đường, sau khi về nhà bị thành hoàng làng của trách, đêm đến gặp ác mộng một thời gian sau không chịu được áp lực đã tự vẫn chết.

Gần  đây nhất có anh Họ trần hai anh em ốm đau triền miên đi khám không ra bệnh, đi xem các thầy nói:" trong nhà có cối đá của đình đem trả hết ngay". lẳng lặng trả cối đá về đình bệnh tật cũng hết luôn. (theo lời anh D)

Từ gần một nghìn năm nay, nhân dân thôn Tống tôn thờ 1 vị nhân thần (Cao Sơn hiển ứng đại vương) và 1 vị thiên thần (Bảo Hoa công chúa, gia phong Khiết Thục phu nhân) làm thành hoàng phù trợ cho dân làng. Các Ngài đã có nhiều công lao đối với dân với nước và được triều Lý sắc phong làm Thượng đẳng thần. Các triều đại phong kiến Trần, Lê, Nguyễn về sau tưởng nhớ công lao các Ngài đã truy tặng nhiều sắc phong và ban cho mỹ tự.

 Các truyền thuyết được truyền tụng từ người này sang người khác, từ đời này sang đời khác và được hòa quyện vào tín ngưỡng lẽ hội càng làm cho Ngài càng trở thành linh thiêng, bất diệt, thành niềm tin bền vững và sâu sắc trong lòng nhân dân. Niềm tin ấy đã trở thành báu vật thiêng liêng vô giá của nhân dân thôn Tống trong suốt hành trình lịch sử. Chính đạo lý "uống nước, nhớ nguồn" - truyền thống văn hóa tốt đẹp ấy đã, đang và sẽ là nguổn động lực to lớn, là điểm tựa thật vững chắc để người dân nơi này vững vàng vượt qua mọi thử thách gian nan trong lao động sản xuất xây dựng quê hương, trong học tập và sáng tạo .

Một Số hình ảnh lẽ hội tại Miếu Bà nhân ngày báo Mộng của  10-3(âm Lịch) 2015

Tống Súc 10-03-2015(âm Lich) -Trẻ Con