Tên Thôn Tống Xuyên

Do nhu cầu canh tác cây lúa nước, cây hoa màu và cây lưu niên có thời gian sinh trưởng vài tháng đến vài chục năm, mà từ rất lâu rồi, người Việt ở vùng đồng bằng Bắc bộ nói chung, người Việt ở phủ Tiên Hưng xưa nói riêng đã định cư thành làng hoặc đơn vị tương đương làng (chạ, hương, trang, thôn... ). Mỗi làng đều có một hay nhiều tên gọi khác nhau, liên quan mật thiết đến phong tục, tập quán, lối sống, tín ngưỡng, sở thích của cả cộng đồng.

Thôn TỐNG XUYÊN 宋川 Đây là vùng đất còn nhiều nét cổ, Tên Thôn có hai tên gọi khác nhau, liên quan mật thiết đến điều kiện tự nhiên phong tục, tập quán, lối sống, tín ngưỡng, sở thích của cả cộng đồng.

Nhà Đông Hán (năm 25 – năm 226) Đây là thời kỳ Hán hóa cưỡng bức diễn ra trên mọi mặt. Đứng đầu Châu Giao và các quận là thứ sử và các thái thú được cử từ Đông Hán sang. Các huyện lệnh do người Hán chọn trong người Giao Chỉ để làm tay sai. Chế độ cha truyền con nối và các lạc tướng – lạc hầu của người Việt từ đây bị bãi bỏ. Luật người Hán thay các tục lệ người Việt, tiếng Hán xuất hiện cùng ý chí buộc Giao Chỉ phải “thần phục thiên tử”. Thời kỳ thuộc Lưu Tống (420 – 479) Các cuộc di dân từ phương Bắc tràn xuống, thời tiền sử vùng đất này bao bọc bởi các con sông có vị thế đắc địa theo thế  "Tứ giác nước", được bao bọc bởi Sông Hồng Hà phía tây, sông Luộc ở phía bắc, Sông trà lý ở phía Nam Sông tiền thuỷ ở phía Đông. Chính những yếu tố lịch sử đó vùng đất này Mang tên Tống xuyên  宋川 . Tống Xuyên theo nghĩa tiến Hán là dòng họ, dòng Nước.

Địa danh này xuất hiện khá sớm trong các thư tịch cổ như: Việt điện u linh, Thiên ngữ lục, Lịch triều hiến chương loại chí, BảnThần tích do Hàn lâm viện Đông các đại học sĩ Nguyễn Bính phụng soạn năm Hổng Phúc nguyên niên (1572) và được Nội các Lại bộ Thượng thư triều Hậu Lê dựa vào bản chính phụng sao lại năm Vinh Hựu thứ 6 (1740). Bán Thần tích hiện có là bản được sao lại trong thời Nguyễn, sau thời Minh Mệnh (1820-1840) vì trong nội dung của bản Thần tích phép kiêng huý được thực hiện rất nghiêm ngặt ví dụ kỵ húy Tự Đức nên chữ Thời đổi thành chữThìn. Mặt khác, trong nội dung (từ 1, 2) ghi lõ những địa danh là tên các đơn vị hành chính được đặt dưới triều Nguyễn (sau năm 1831).

Chúng ta biết rằng, vùng đất này xưa kia có lên là xã Tống Súc thuộc tổngTống Súc.Theo sách :"Các tổng, trấn, xã danh bị lãm" được biên soạn thời vua Gia Long nhà Nguyễn (khoảng từ năm 1810 đến năm 1813)

Theo sách Dư địa chí Đồng khánh “同慶地輿誌  (1886 )còn ghi rõ : Xã Tống Súc thuộc tổng Tống Súc, huyện Hưng Nhân, phủ Tiên Hưng, trấn Sơn Nam hạ).

Địa danh Tống Xuyên xuất hiện muộn hơn nhiều và tồn tại cho đến trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Trong sách "Nomenclature des Commun& adu Ton Kin" (Danh mục các làng xã Bắc Kỳ) của Ngô Vi Liễn xuất bản năm 1928 tại Hà Nội cho biết: Xã Tống Xuyên, thuộc tổng Tống Xuyên, huyện Hưng Nhân, tỉnh Thái Bình, đúng như địa danh ghi trong bán Thần tích của Nguyễn Bính soạn thảo được lưu tại viên Hán Nôm      http://hannom.vass.gov.vn/noidung/Disan/Pages/bai-viet.aspx?ItemID=11741

 Như vậy thôn tống xuyên mang hai tên tại ba thời điểm khác nhau và tồn tại cho đến  hiện nay Thôn  gồm có 4 Xóm là: , Xóm Thầy, Xóm khám, Xóm Bến, Xóm Đông,  Trong tâm thức của nhiều người, nói đến Thôn Tống  người ta thường liên tưởng địa danh "Thầy Đồ" Qua nhiều đời nơi đây đã sản sinh ra rất nhiều các ông đồ, thầy giáo đã được ghi dấu trong các thần tích, gia phả của các dòng họ trong thôn.

  Trẻ Con

28-5-2013